„Враќање дома“ е проект на Социјалната служба на градот Минхен, кој се финансира од Фондот за азил, миграција и интеграција (AMIF) на Европската комисија. Проектот им помага на луѓето во Германија за доброволно да се вратат и реинтегрираат во нивните матични држави. Меѓународната организација за миграција (МОМ) разговараше со госпоѓа Силвија Глазер, заменик-раководител на Канцеларијата за помош при враќање и раководител на проектот „Враќање дома“.
Госпоѓо Глазер, „Враќање дома“ им нуди совети на луѓето кои размислуваат да се вратат во својата татковина. Може ли да се дојде на советување дури и ако некој сè уште не е сигурен дали навистина сака да се врати?
Нашето советување ве запознава со сите можности. Не мора веднаш на првиот состанок од советувањето да се донесе одлука за враќањето. Прво појаснуваме зошто некој дошол на советување — главните причини обично се обврска за заминување, лични или семејни причини, промена на ситуацијата во државата на потекло, болест, возраст или носталгија. За време на советувањето важно е да се разјасни индивидуалната ситуација — семејната, здравствената, дали клиентот работи, какви се очекувањата во однос на враќањето и/или професионалната перспектива во татковината, и на какви структури може да се потпре во државата на потекло.
Некои луѓе веќе решиле дека сакаат да се вратат. Други пак, сè уште размислуваат дали сега е вистинскиот момент за тоа. За нас, не е проблем ако некој одлучи да не се враќа. Во секој момент човек може да ја повлече одлуката за враќање. Секако, важно е да се разговара со лицето што бара совет за перспективата во однос на престојот, бидејќи ние не можеме да влијаеме на тоа.
Каков вид статус на престој имаат луѓето што доаѓаат на советување за можноста за враќање во нивната татковина?
Некои луѓе што доаѓаат кај нас на советување сè уште се во постапка за добивање азил, кај други барањето за азил е одбиено и имаат обврска да ја напуштат државата. Некои од оние што бараат совет сè уште немаат поднесено барање за азил. Исто така доаѓаат и луѓе кои имаат дозвола за престој или постојан престој, но сепак сакаат да се вратат во државата на потекло.
Што дополнително нуди „Враќање дома“?
Покрај индивидуалното советување, нудиме поддршка при организирање на патувањето, посредуваме во соработката со Сојузната служба за миграција и бегалци (BAMF) за организирање на летот и за добивање финансиска помош, доколку е можно. Исто така помагаме при добивањето на патни исправи.
За нас е важно лицето да размисли што може професионално да прави во државата на потекло. Мора само да се издржува. Во многу малку држави постои систем за социјална помош, затоа е важно човек релативно брзо да најде работа за да си обезбеди егзистенција.
Постојат програми за поддршка на национално ниво и нашите советници добро се запознаени со нив. Конкретната помош за реинтеграција зависи од државата на потекло. Ако треба, ние ги поднесуваме потребните барања за лицето што се враќа да добие што е можно поголема поддршка.. Ако, на пример, некој има потреба од лекови, можеме да му обезбедиме лекови за три месеци. Тоа е важно, бидејќи честопати е потребно време за повторно вклучување во здравствениот систем во државата на потекло. На тој начин лицето е сигурно дека ќе има лекови за неколку недели.
Госпоѓо Глазер, дали секој може да побара поддршка за враќање и реинтеграција или постојат одредени услови?
Во секој случај мора да се докаже финансиска слабост, на пример со тоа што лицето прима надоместоци за азил, или социјална помош, или надоместок за невработеност. Поддршка може да се добие и за низок приход. Постојат т.н. плафон на доделен приход. Ако примањата се под оваа граница, може да се добие поддршка од сите постоечки програми.
Што се случува ако некој се врати по повеќегодишна работа во Германија? Дали тогаш се губат уплатените придонеси за пензиско осигурување?
Ако некој работел, многу е важно пред заминувањето да стапи во контакт со пензиското осигурување. Во поединечни случаи има можност по две години од заминувањето да се побара поврат на придонесите за пензиско осигурување. Со некои држави на потекло има склучени договори за социјално осигурување и тогаш тоа не е можно, но многу често може да се добијат назад придонесите што самото лице ги уплатило. За тоа е особено важно пред заминувањето да се имаат сите потребни документи и да сте разговорале со пензиското осигурување.
Во рамки на подготовката за заминување, заедно со клиентите го разгледуваме барањето и ги подготвуваме потребните документи кои треба да се достават до Германскиот пензиски фонд по истекот на двете години.
Што би рекле дека е најважната работа што некој треба да ја има предвид ако размислува да се врати во својата татковина?
Важно е луѓето благовремено да дојдат на советување. Треба да се одвои доволно време за добро подготвување на заминувањето и за да се размислат сите можни сценарија. Ако, на пример, некој е болен и редовно зема лекови, важно е навреме да се разговара со матичниот лекар. Треба да се утврди дали лековите се достапни во државата на потекло, и ако не се, дали има смисла да се премине на друг лек. Тоа трае секако одредено време.
При враќање на семејства со деца кои одат на училиште, можеби е добро да се почека да заврши учебната година, за децата да ги добијат свидетелствата. Важно е заминувањето да се подготви навреме, со добра проценка и претпазливо.
Кога се враќаат самохрани жени, одблиску соработуваме со женската организација Solwodi која работи низ цела Германија. Нивниот персонал повторно разговара насамо со жената, за да види дали може да ѝ се помогне во враќањето во професијата.
Имавме, на пример, самохрана жена од Косово , која за време на војната во 2000 година побегна со својот сопруг и двете деца во Минхен. Обајцата студирале медицина во Приштина. Морале да го прекинат студирањето и живееле во бегалски центар во Минхен. Трагично, но нејзиниот сопруг починал таму и таа останала сама со своите две деца. Нејзините најблиски роднини сè уште биле во Косово и таа имала желба да се врати. Заедно со Solwodi и други организации ѝ овозможивме да ги продолжи студиите по медицина во Приштина. Во тој период таа доби финансиска поддршка за станарина, за градинка, училиште и за дневен престој на децата. Со многу заложба и истрајност младата жена ги заврши студиите по медицина. Сега работи како лекарка во Приштина. Се обидуваме да помогнеме, колку што можеме, но главната заслуга е на самиот повратник.
Ви благодариме, госпоѓо Глазер. Пред да го завршиме разговоров, има ли нешто што сакавте да ни кажете?
Темата за враќањето честопати се гледа со негативна конотација. Не сакаме никого да убедуваме или да принудуваме на повраток. Советувањето е отворена можност. На враќањето треба да се гледа како на една од опциите. „Миграцијата не е еднодимензионална, таа вклучува и враќање.“ Важно е луѓето кои сакаат да се вратат навремено да побараат совет и да се информираат за можностите, без да мора да донесат одлука.
Ако вие, или некој што го познавате, размислува за доброволно враќање, може бесплатно да се информирате во една од над 700-те советувалишта за враќање во Германија. Советувањето за повраток е доверливо, непристрасно и необврзувачко. Учеството во советување нема никакво влијание врз вашиот статус на престој или постапката за добивање азил. Такво советовалиште за враќање има и во ваша близина и може да се информирате на информативниот портал за доброволно враќање и реинтеграција (ReturningfromGermany.de). Ако живеете во областа на Минхен и сакате да стапите во контакт со „Враќање дома“, слободно посетете ја нивната веб-страница Coming Home Website
Оваа статија е објавена во рамките на проектот спроведен од Меѓународната организација за миграција (МОМ), кофинансиран од Фондот за азил, миграција и интеграција (AMIF) на ЕУ и од Сојузната служба за миграција и бегалци (BAMF).
За повеќе информации и дискусии на вакви и други теми придружете ни се во групата Македонци во Германија.
